Dziecko nie umie przegrywać: zdrowej rywalizacji możesz je nauczyć!

Dziecko uczy się codziennie czegoś nowego i osiąga swoje małe sukcesy. W ten sposób od samego początku poznaje smak wygranej, która daje mu satysfakcję, zadowolenie i pewność siebie. Jednak w konfrontacji ze światem, a zwłaszcza z innymi osobami, maluch nie zawsze będzie odnosił zwycięstwa. Często okazuje się, że dziecko nie umie przegrywać. Ale jak wszyscy wiemy życie to pasmo sukcesów i porażek, dlatego jako rodzice musimy nauczyć dziecko również przegrywać.

Dziecko nie umie przegrywać: jak reagować na porażkę?

Dzieci lubią grać w różne gry oraz konkurencje. Podoba im się w nich podekscytowanie rywalizacją, czas spędzony z rówieśnikami czy rodzicami, a zwłaszcza słodki smak zwycięstwa, który daje przewagę nad innymi.

Maluch wygrywając grę w karty czy „Chińczyka” cieszy się ze swojego sukcesu, ale gdy przegrywa złości się, rozrzuca karty, obraża lub stwierdza, że gra jest głupia i nie będzie w nią grał. Dla dziecka każda czynność jest nowa, musi się z nią zapoznać i oswoić. Maluch wiele się uczy i za każde nowe osiągnięcie jest chwalony przez rodziców. Natomiast gdy przegra pochwały nie otrzyma. Wyzwala to w nim frustrację i poczucie bezsilności oraz zawodu. Jeśli nie nauczy się przegrywać teraz w dorosłym życiu również nie będzie potrafił tego robić. Najlepszą nauką natomiast jest dla niego twój przykład i pomoc w zaakceptowaniu porażki.

Nieprawidłowa reakcja dziecka na przegraną

Osoby nie potrafiące przegrywać różnie reagują na przegraną. Zwykle za swoje niepowodzenie obwiniają innych, tracą wiarę w siebie twierdząc, że są do niczego, więc nic dziwnego, że przegrywają lub przekreślają znaczenie całej gry uważając, że była ona zupełnie bez sensu. W ten sposób usprawiedliwiają swoje niepowodzenie.

Prawidłowa reakcja na przegraną

Osoby mające świadomość, że nie zawsze da się wygrać i czasem każdy ma gorszy dzień, szybciej godzą się z nieudaną próbą, nie tracąc przy okazji wiary w siebie. Właśnie takiej postawy musisz nauczyć swoje dziecko, aby porażka nie sprawiała mu zbyt wielkiego zawodu i nie odbierała wiary we własne siły.

Dziecko nie umie przegrywać: jak je nauczyć zdrowej rywalizacji?

• Nie dawaj dziecku stale wygrywać – rodzice wolą, gdy dziecko jest szczęśliwe i zadowolone z wygranej, niż jak krzyczy i płacze, bo przegrało, dlatego często udają, że przegrywają, aby dać maluchowi satysfakcję z wygranej. Nie jest to dobry sposób, ponieważ taka sytuacja jest nieprawdziwa. Gdy maluch będzie zawsze wygrywał nigdy nie pogodzi się z przegraną i stanie się ona dla niego wielką tragedią. Aby tak się nie stało dziecko musi także poznać smak porażki. Dzięki temu wywoła ona w nim chęć doskonalenia, bo może w następnej rozgrywce zrobi coś lepiej i wtedy wygra.
• Nie zmieniaj reguł gry w trakcie jej trwania – tak samo jak w innych aspektach wychowania dziecka również w tym przypadku musisz być konsekwentny. Zasady ustalone przed grą nie mogą być zmieniane, ponieważ dziecko nie będzie ich przestrzegać i gdy nie będą one pomagały mu wygrać będzie ono chciało je dostosować tylko do siebie. Taka postawa może nauczyć je tylko egoizmu i oszustwa, naginania zasad do swoich wymagań. Każda gra musi opierać się na sprawiedliwych zasadach, a dziecko powinno wiedzieć, że zwycięstwo nie jest najważniejsze, ale wspólna gra i zabawa w miłym towarzystwie.
• Nie krytykuj – gdy maluch nie daje sobie rady z pozoru prostym zadaniem twoja krytyka nie pomoże mu się z nim uporać, a wręcz przeciwnie zniechęci go do starań. Nie mów „nie umiesz tego zrobić, a przecież to takie proste”. Zamiast tego doradź dziecku jak powinno uporać się z tym zadaniem, na drugi raz już będzie to wiedziało.\
• Nie porównuj i nie poniżaj – mówiąc „twój kolega już to potrafi, a ty jeszcze nie” wywołasz w dziecku jedynie poczucie winy i spowodujesz brak wiary w siebie. Jeśli malec czegoś nie potrafi nie denerwuj się na niego, pokaż mu jak to zrobić i pochwal, gdy wykona to dobrze.
• Pozwól okazywać emocje – krzycząc na dziecko, gdy maluch się zezłości lub zaczyna rzucać klockami, bo nie umie ich ułożyć tak jak brat czy kolega możesz spowodować, że maluch zamknie się w sobie i przestanie okazywać swoje emocje, nie będzie chciał się z tobą nimi podzielić. Lepiej, żeby dziecko się w takim momencie wykrzyczało i wyzbyło złych odczuć niż zamykało je w sobie. Jednak, gdy emocje go poniosą i posunie się do niszczenia zabawek lub robienia krzywdy siostrze czy koledze zareaguj i powstrzymaj jego złość.
• Pokaż dziecku na czym polega konkurencja – celem gry nie może być jedynie wygrana, bo w grze są zarówno zwycięzcy, jak i przegrani. Prawdziwym celem gry nie jest więc wyłącznie dążenie do wygranej, ale wspólna zabawa, przebywanie ze sobą oraz nauka współzawodnictwa, współpracy i pracowania nad sobą. Rywalizacja pozwala na pracę nad sobą, pokonywaniem własnych słabości, doskonaleniem się w tym, co się robi. Dzięki porażkom również uczymy się jak grać, poznajemy swoje reakcje, nowe emocje. Jest to dobra nauka nie tylko dla dzieci, ale również dla rodziców. Trening czyni mistrza ucz więc dziecko podejmować wysiłek, nie pozwalaj się poddawać i rezygnować, gdy przegrywa. Naucz je zdrowej konkurencji i walki ze sobą, a nie przeciwko sobie. Gra polega na tym, aby grać z innymi, a nie przeciwko nim po to, by rozwijać swoje umiejętności.

 
ZOBACZ RÓWNIEŻ:

Rywalizacja rodzeństwa – jak sobie z nią radzić?>>

 Napady złości u dzieci – skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić?>>